Mijn liefde voor Stravinsky

Aanvankelijk vond ik dat Stravinsky’s muziek wat op Ravel leek. Vooral door de orkestraties. En door het gebruik van hout (blazers). En ik ben gek op Ravel. Maar al snel hoorde ik: dit is iets heel anders.

Het is wel duidelijk dat ‘Frans’ en ‘Russisch’ twee totaal verschillende werelden zijn. Die Russen gaan soms helemaal over de top, man. Zoals Prokofiev en Rachmaninoff soms doen. Groots, dramatisch, tegen het bombastische aan. Dat hoor je een Franse componist toch zelden doen.

Boek met plaatjes

Onlangs luisterde ik naar De Vuurvogel. Wat een trip. Na het beluisteren ervan was ik heel lang stil. Deze muziek is volgens mij de beste drugs die er bestaat. Een gevoel, een ervaring, een wereld waar je alleen maar over kunt fantaseren.

De grillige bewegingen van Stravinsky vind ik prachtig. Het spitse, het confronterende. En dan weer sierlijk en bloedmooi. Donker en licht in het mooiste contrast. Een heel andere definitie van ‘mooi’. Doordat dingen helemaal hoeven niet op te lossen. De spanning die zo magistraal blijft hangen. Helemaal tot het eind. En dan! Dan breekt de hemel open.

De Vuurvogel kocht ik als luisterboek. Gijs Scholten van Aschat vertelt. De prachtige illustraties zijn van Annemarie van Haeringen. Een welhaast perfecte eenheid, zo’n kijk- en luisterboek, als je het mij vraagt.

Het is een prachtig sprookje. En dat maakt het gemakkelijker om de expressie in de muziek te volgen. Het wordt mooi verteld.

Als kind luisterde ik graag sprookjes op mijn kamer. Verhalen op lp. Verteld in geluiden en muziek, maar zonder beeld. Die beelden maak je dus in je hoofd, net als met lezen. Gek eigenlijk he? Via het luisteren komt de muziek dieper in mijn binnenste.

Wanneer ik zelf muziek maak, gaat van binnen naar buiten. Maar muziek luisteren is meer van buiten naar binnen. Soms heb ik een duwtje nodig, een kapstokje. ‘Dit vind jij vast mooi‘.

Helemaal

Ik vond nog meer schitterend werk van dezelfde componist, zoals Pulcinella. En natuurlijk de Sacre. Vroeger kwam ik daar niet doorheen. Ik vond het een iets te stevige boterham. Maar nu heeft de muziek van Stravinsky mij gegrepen. Ik luister dóór.

Lang leve YouTube, want ik vond een geweldige (volledige versie van de) Vuurvogel gespeeld door het Vienna Philharmonic onder leiding van Valery Gergiev uit 2000. Deze briljante Russische dirigent weet uitstekend raad met de ornithologische studie van Stravinsky.