‘Rescue Me’, de hartekreet van Fontella Bass

Afgelopen dagen werd ik achtervolgd door een heerlijk Motown-achtig liedje. Eerst in een koffietentje, toen bij de bowling (don’t ask) en later op een terras. Oh lekker, dacht ik, Aretha Franklin. Maar ik had het mis. Het was Rescue Me van Fontella Bass. Wat een ontdekking! En wat een verhaal zit daar achter.

Wat ik zo aanstekelijk vind? In de eerste plaats het liedje zelf. Met dat verslavende refrein, die heerlijke call-and-response zangpartijen, dat bonte arrangement, die stuiterende baspartij en die zonnige sound. Maar het is vooral die stem. Fontella Bass zingt zo krachtig, zo helder. Wat een power!

Het is onmogelijk om de songtekst geheel los te zien van haar levensverhaal; Fontella werd jarenlang door pech achtervolgd.

Fontella Bass

Fontella groeide op in St. Louis als dochter van zangeres Martha Bass, met wie ze vanaf haar zesde gospel zong. Ze begeleidde haar moeder op de piano in de kerk, totdat ze zelf in Chicago in bandjes ging spelen.

Met Bobby McClure nam ze twee redelijk succesvolle duetten op: Don’t Mess Up A Good Thing en You’ll Miss Me (When I’m Gone). Daarna kwam ze onder contract bij het Chess-label. Met Rescue Me kreeg ze een Top 10-hit – daarover later meer.

Een journalist noemde Fontella the best non-Aretha Aretha ever. Hoe treffend de gelijkenis ook is, toen Fontella Bass dit nummer in 1965 opnam, was Aretha nog maar net begonnen.

Later toonde The Queen of Soul wel respect aan haar collega, door een cover op te nemen van Rescue Me. Dat die uitvoering verder weinig om het lijf had — hij werd gebruikt in een commercial voor Pizza Hut — zullen we voor het gemak vergeten.

Levensverhaal

Ook al heeft ze zelf meegeschreven aan Rescue Me, haar co-writers Raynard Miner en Carl Smith hielden haar lange tijd — ondanks allerlei beloftes — buiten de stroom van royaltyinkomsten. Fontella was er ingeluisd.

Pas na een slopende, twintig jaar lang durende juridische strijd werd ze officieel erkend als medecomponist.

Ook privé zat het niet mee. Met haar man jazztrompettist Lester Bowie kreeg ze vier kinderen. Ze reisde hem zelfs achterna tot in Parijs, maar het huwelijk liep op de klippen en ze ging terug naar de VS.

Al die tijd probeerde ze om nóg een keer zo’n hit te scoren, maar tevergeefs.

Rond 1990 leeft ze in armoede, wanneer ze hoort dat American Express haar liedje in een tv-commercial gebruikt, zonder haar de credits te geven.

Opnieuw moet ze keihard knokken en procederen, maar met succes: ze krijgt 50.000 dollar voor de geleden schade, plus een vergoeding voor gederfde inkomsten.

Halverwege de jaren ’90 komt het allemaal goed. Rescue Me wordt talloze keren gecoverd en is te horen in een aantal tv-series en films, zoals Sister Act (1992).

‘I rescued myself, when I began to stand up for my rights as an artist.’ — Fontella Bass

Details

Leuk detail: tijdens de opname van Rescue Me vergeet ze een deel van haar tekst. Maar dat lost ze mooi op:

‘Back then, you didn’t stop while the tape was running, and I remembered from the church what to do if you forget the words. I sang, ‘Ummm, ummm, ummm,’ and it worked out just fine.’ — Fontella Bass

Ook leuk: Fontella’s begeleiders waren muzikanten die het zelf nog ver zouden schoppen. Drummer Maurice White en bassist Louis Satterfield richtten enkele jaren later samen Earth, Wind & Fire op. Ook Charles Stepney was erbij, op vibrafoon. Hij zou later als visionair producer een grote bijdrage leveren aan het succes van EW&F. Achtergrondzangeres bij Rescue Me was niemand minder dan Minnie Ripperton, die in 1975 zelf wereldfaam verwierf met haar hit Lovin’ You.

Op het eind van dit liedje gebeurt ook iets grappigs. Billy Davis, één van de producers, wilde geen traditionele fade out — waarbij het geluid langzaam zachter wordt tot het stil is. In plaats daarvan liep hij tijdens de opname rond in de studioruimte, om de muzikanten één voor één aan te wijzen, die vervolgens ophouden met spelen.

Fontella Bass is een ongeloofijke performer. Zelfs in de herfst van haar carrière is ze nog fantastisch bij stem — kijk maar eens op YouTube. Ze zingt vol energie, natural en spatzuiver. Niet kapot te krijgen, deze dame, zo sterk en optimistisch.

tom beek (c) hans reitzema

Tom Beek, saxofonist, tekstschrijver, webdesigner en fotograaf. Onregelmatig op Twitter en Instagram. Eindredacteur Jazz Bulletin. Nerd/helpdesk/detective. Gek op jazz, koffie en camera's. Ruikt aan boeken.

Plaats een reactie