Ik schreef al eerder een eerbetoon aan deze grote held. Aan de hand van elf fragmenten en de nodige inside information breng ik zijn muzikale erfenis in kaart.

Saxofoon pionier

Sanborn was helemaal thuis in de gospel en rhythm & blues, en als studiomuzikant betrokken bij honderden bepalende opnamen en concerten uit de jaren ’70 en ’80. Een icoon met een briljant, rauw en uit duizenden herkenbaar geluid.

Met zijn benadering was hij ongewild een pionier. Hij heeft de expressie van de saxofoon in de moderne muziek bepaald.

Eerst een van zijn muzikale ‘handtekeningen’: Port of Call.

Dik, warm, funky

Het was in de jaren ’70 gelukkig al meer mensen opgevallen dat David Sanborn zo schitterend speelde. Dat waanzinnige geluid, dat door merg en been gaat, dat blues en bezieling ademt.

David Sanborn begon zijn carrière in de band van Paul Butterfield, een blueszanger. De match was natuurlijk ‘made in heaven’. De saxofoon-uithalen werden zijn handelsmerk. Met dat hele dikke, warme, funky geluid schreef hij geschiedenis.

In de jaren zeventig werd hij ook veel gevraagd voor studiowerk. Deze track is uit 1975, waarop Sanborn soleert op een nummer van Phoebe Snow: Sweet Disposition.

David Sanborn = expressie

Net als Phoebe Snow stond Sanborn bekend om zijn karakteristiek gebruik van het hoge register. Deze track vind ik typisch Sanborn: een saxofoonsolo van slechts een paar mooie noten, recht uit zijn hart. Precies het verhaal vertellen zonder tierelantijnen, vol met alles wat de expressie van het saxofoon spelen zo mooi maakt.

Je hoort hier ook duidelijk gospel: de invloeden van de kerk en de blues. Ze lijken op het lijf geschreven van Sanborn. Zodra hij begint te spelen – je pikt hem er zo uit – sta je aan de hemelpoort.

Let’s Just Say Goodbye is het eerste stuk van het album Voyeur, een van de albums waarmee hij weer wat bekender werd als solo-artiest. Hij brak op een gegeven moment gewoon door, dat kon toen nog. Een sterk nummer. Eigenlijk een popliedje, maar ja, er wordt niet gezongen. Een nieuw genre dat David Sanborn (mede en opnieuw) mooi op de kaart heeft gezet.

Weergaloos

Als je zoals Sanborn maar een paar noten nodig hebt om je verhaal te vertellen, moet je ballads gaan spelen. Nou, dat heeft hij gelukkig in overvloed gedaan.

Hier een compositie van Paul Simon, te horen op het album Still Crazy After All These Years. Toevallig één van mijn favoriete platen aller tijden. Sanborn’s cover is weergaloos.

Als je de zang weglaat en hem op saxofoon de melodie laat spelen, blijft deze schitterende compositie volledig overeind. Wat ook opvalt is de prachtige Fender Rhodes. Die wordt gespeeld door Richard Tee. Dit is I Do It For Your Love, een opname uit 1976.

Recht naar je hart

De volgende compositie en productie uit 1988 weten me altijd te raken. De lyrische manier waarop Sanborn dit speelt is fenomenaal.

Een nummer met eigenlijk maar een paar harmonische bewegingen, en een vrij minimale opbouw. Maar Sanborn schiet toch weer zijn pijlen recht naar je hart. Van het album Close Up is dit Lesley-Ann. 

Een echte – gedateerde – jaren ’80 productie, maar er wordt lekker in gespeeld en ‘gestretched’. Je hoort de lyriek overal doorheen, met de intentie om gewoon op de mooiste mogelijke manier saxofoon te spelen. Dat kan hij als geen ander.

Daarmee is hij een enorme trendsetter gebleken, want in de geschiedenis is hij eindeloos gekopieerd. De hele smooth jazz-beweging bijvoorbeeld heeft zijn bestaan aan David Sanborn te danken. Ga ik verder niet over uitwijden, maar dan pikt u dat even mee als historisch feit.

Trendsetter

Tijd voor Straight to the Heart, een live-album uit 1984, waarmee hij voor mij persoonlijk de liefde voor de saxofoon enorm heeft aangewakkerd. Hij was misschien wel de reden dat ik muziek ging maken. Ik was er gek van, en dat ben ik nog steeds, dat komt dus onder andere door deze meneer. Zijn levensmotto is ook de manier waarop hij speelt: Straight to the Heart.

Eigen repertoire

Waanzinnige band, goeie liedjes, fantastische live energie, speelplezier, alles erop en eraan met een lach en een traan. Veel mooier wordt het niet. Een van mijn favoriete platen.

Op dat album staat ook een live-versie van het nummer Lisa, een eigen compositie van David Sanborn. Zo superveel heeft hij niet geschreven.

Zijn spel komt mooi uit in deze schitterende compositie. Het is ook heel mooi dat je als speler repertoire voor jezelf kunt schrijven. Hier is het origineel:

Omvergeblazen

Voor het volgende nummer ga ik u om een gunst vragen, namelijk uw geduld. Sanborn deed in 1983 een studio-sessie voor en met Roger Waters, bassist van Pink Floyd, op het concept-album The Pros and Cons of Hitch Hiking. Eric Clapton speelt er ook op mee; een fantastische plaat. Let niet op de hoes.

Het is een soort hoorspel, er wordt iets verteld en dan rijdt er weer ergens een vrachtwagen doorheen, ik moet u zeggen dat ik het verhaal niet helemaal begrijp – neemt u mij niet kwalijk. Het gaat om de muziek: Sanborn speelt hier een solo. Wat in dit nummer gebeurt is ongelooflijk. Ik werd echt omvergeblazen.

De track heet Go Fishing. Een heel verhaal dus met een lang intro – dat is de reden waarom ik uw geduld even vraag. Op een gegeven moment komt de band erin, dan komt er een soort monster-drumfill en dan gáát David Sanborn.

Glansrol

Hij speelt een paar zorgvuldig uitgekozen noten dan gaat het helemaal de lucht in – tot twee keer toe. Bereid u zich voor op een soort emotionele achtbaan. Ongelooflijk hoe sterk en raak hij hier speelt. Wat een glansrol voor Sanborn. Ik krijg er altijd kippenvel van.

Een jazzsaxofonist zou je David Sanborn eigenlijk niet kunnen noemen. Al kon het hemzelf (terecht) weinig schelen. Hij speelt niet vaak akoestisch of ‘in vieren’, dat soort dingen. Dat heeft hij wel gedaan, maar het is niet zijn stokpaartje.

Van zijn jazzachtige repertoire hier een prachtige compositie van bassist Charlie Haden, First Song.

Zo’n nummer bewijst vooral dat zo’n labeltje ‘jazz’ en wat dat dan ook is – of niet is – uiteindelijk niets zegt. Het maakt allemaal geen bal uit. Hier wordt gewoon prachtig muziek gemaakt en daar gaat het om. Wie zich daar druk over wil maken, moet er maar een leuk artikel over schrijven. Gaan wij intussen verder met plaatjes draaien.

Ik wil u ook graag even laten horen wat misschien wel zijn belangrijkste stuk is, waardoor hij ook veel naam heeft gemaakt, dat is Smile. Ook een eigen compositie.

Gospel en rhythm & blues

Een nummer waarin je goed kunt horen, ik had het er al eventjes over aan het begin, dat hij blues, gospel en rhythm & blues echt beheerst als geen ander. Gewoon met een paar emotionele uithalen haalt hij het magische van de saxofoon naar boven. Met een hele sterke spanningsboog. Dit nummer kan ik u niet onthouden.

Ik kan nog tien radio-uitzendingen vullen met het werk van David Sanborn. We hebben niet zijn funk-platen gedraaid, zijn werk met The Brecker Brothers, of de vele studiosessies waarbij hij grote vocalisten begeleidt. Misschien, als ik me nog eens kwaad maak, ga ik hiermee verder. Ik ben een enorme fan, en daarom ben ik erg blij dat ik het met u kan delen. Enjoy!