Als je je cd in het buitenland laat drukken, ben je goedkoper uit, hoor je wel eens. Maar is dat wel zo? En wat schiet je daarmee op?
Natuurlijk kun je je cd laten drukken in het buitenland. Bijvoorbeeld in Litouwen. Of misschien wel in Papoea-Nieuw-Guinea. Kijk maar even. Misschien ben je dan een paar honderd euro goedkoper uit. Alles wat je tenslotte kunt besparen is meegenomen.
Zo kun je ook de Stemra omzeilen. Scheelt ook weer geld. – denkt men.
Ik ga je uit de droom helpen. Het is niet waar. Het is onverstandig. En je neemt een groot risico. De prijs die je betaalt voor dat risico, is hoog. Veel hoger dan de paar tientjes die je goedkoper uit zou zijn. Ik zal je vertellen waarom.
Risico’s
Een cd laten drukken voor weinig in Verweggistan, het lijkt in eerste instantie misschien aantrekkelijk. Maar wat doe je als er iets mis gaat?
Het maken van een cd is een vak. Glassmastering is een vak. Mooi drukwerk maken is een vak. En dat vak goed uitoefenen, kunnen ze in het buitenland natuurlijk ook. Daar gaat het niet om. Je muziek verdient het beste. Alles draait om details.
Als er iets niet goed gaat, rij je niet even langs om naar een proefdruk te kijken. Wie in het Nederlands al niet gewend is om te praten over kleurprofielen, CMYK en Pantone solid coated, krijgt het in een vreemde taal al helemaal moeilijk.
Prijzen
Hoe zit het met de prijs? Oké, je werkt met een buitenlands bedrijf, dus je hoeft geen BTW voor te schieten. Maar zijn de prijzen in het buitenland werkelijk zoveel lager dan in Nederland? Wake up. Ook dat is veranderd.
De concurrentie in Nederland is moordend. Daardoor zijn de prijzen in Nederland juist heel laag geworden. Er is nauwelijks meer verschil met het buitenland. Dat is dus een fabeltje. Profiteer ervan.
Kijk om je heen en ga onderhandelen. Bovendien: buitenlandse bedrijven werken vaak met koeriers. Daar ligt ook een risico. Met een beetje pech krijg je nog een leuke naheffingsaanslag van de douane. Daar gaat je ‘winst’.
Liever in kleine oplage laten drukken? Dat is inmiddels heel gebruikelijk. Er zijn veel bedrijven die deze flexibiliteit bieden. Ik heb zelf fijne ervaringen met Theo van de Multi Media Company. Prima prijs, uitstekende producten, super service.
Stemra
Dan het Stemra verhaal. Ik snap wel waarom mensen zoeken naar een manier dat te omzeilen. Vroeger was het namelijk heel veel geld. Soms meer dan duizend euro per productie. Dat moest je ‘even’ voorschieten. Het bedrag voor je eigen composities kreeg je later wel weer terug, niks aan de hand. Maar zo’n bedrag drukt behoorlijk op de begroting. Nét op het moment dat je al zoveel geld aan het uitgeven bent. Tegenwoordig ligt het heel anders. Wat je betaalt aan Stemra hoeft niet de wereld te kosten. Bovendien: wat toen zo was, is nog steeds zo: Stemra omzeilen is illegaal. Niet doen dus. Iets laten drukken waar je officieel geen toestemming voor hebt, mag niet. Waarom gebeurt het dan? De Stemra is omslachtig, mee eens. Het krampachtig via het buitenland doen, dat is omslachtig.
Wie muziek uitbrengt in eigen beheer, heeft met de Buma te maken.
Dat een werk van jou is, is een gegeven. Daar hoef je niets voor te doen. De auteurswet bepaalt dat — met uitzondering uiteraard van plagiaat — dat zodra je iets gemaakt hebt, je automatisch. Maar wil je eigen werk uitbrengen, dan moet je het eerst laten registreren. Pas daarna kun je inkomsten uit die rechten kunt claimen.
Stel dat je muziek op de radio wordt gedraaid, maar je werk is niet aangemeld? Dan kun je fluiten naar je centen.
Verdien je eindelijk een beetje geld met je werk, krijg je het niet uitbetaald. Dat zou balen zijn!
Buma
Omdat inkomsten uit het gebruik (exploitatie) van je werk via de Buma lopen, heb je de Buma nodig. Het aanmelden van je werk ben je aan jezelf verplicht als auteur. Maar niet aaleen aan jezelf, ook aan andere componisten, tekstschrijvers en muziekuitgevers. Bovendien ben je dat verplicht als producent. Je bent namelijk eindverantwoordelijk. Dat lijkt heel ingewikkeld. Maar dat valt mee. Wat moet je doen? Lid worden van de Buma, nummers aanmelden, details invullen, namen van de componist, klaar. Na de aanmelding bij de Buma heb je te maken met de Stemra. Die richt zich op het vermenigvuldigen van muziek, de zogenaamde mechanische rechten. In Jip en Janneke-taal: via de Stemra regel je toestemming. Zodat je die werken mag uitbrengen op bijvoorbeeld een cd of dvd, en mag vermenigvuldigen. Als producent bereken je, samen met de Stemra, de vergoeding die auteurs hiervoor gaan ontvangen (dat hun werk op jouw cd staat). Dat hangt voor een deel af van je verkoopprijs. En van het aantal dat je voor verkoop aanbiedt. Vaak ben je ook zelf auteur.
Online regelen
Dat Stemra-gedeelte krijg je dus later terug (minus 25%). Je schiet het hele Stemra-bedrag eerst voor, als je in eigen beheer een cd maakt.
Zonder de Stemra-licentie is in Nederland verboden om werk te vermenigvuldigen. Zonder deze licentie zullen Nederlandse cd-perserijen je opdracht dus niet aannemen.
Die licentie kun je gemakkelijk online regelen bij de Stemra zelf. En het is niet zo duur als je denkt. Het systeem van Stemra is spartaans, omslachtig en verouderd, ik geef het toe. Tijd voor verbetering, zeker! Maar tot die tijd kun je het beste slim gebruik maken van het bestaande systeem. Zo is alles netjes geregeld. En dat is een fijn gevoel.
Laat een antwoord achter aan Patrick Goudriaan Reactie annuleren